Güneş Enerjisi Santralleri Ev ve Arazi Fiyatlarını Etkiliyor mu?

Yenilenebilir enerji yatırımları tüm dünyada artarken, güneş enerjisi santralleri (GES) tarım arazileri ve yerleşim yerlerine giderek daha fazla kuruluyor. Peki, bu durum çevredeki gayrimenkullerin değerini nasıl etkiliyor? Özellikle “görsel kirlilik yaratır”, “ev fiyatlarını düşürür” gibi kaygılar doğru mu?

Virginia Tech’te Yapılan Kapsamlı Araştırma Ne Diyor? 

ABD’de Virginia Tech Üniversitesi Tarım ve Uygulamalı Ekonomi Bölümü'nden bir grup araştırmacı, güneş enerjisi santrallerinin gayrimenkul fiyatlarına etkisini anlamak için çalışma yürüttü. Ekip, konuya ilişkin makaleyi  PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) Dergisi’nde yayımladı.

Çalışma kapsamında ekip ABD genelinde 3.699 büyük ölçekli güneş paneli sahasını belirledi ve bu alanların çevresindeki yaklaşık 9 milyon emlak işlemini inceledi. Amaç, santrallerin yakınındaki konutlar, tarım arazileri ve boş arsaların zaman içindeki değer değişimini ortaya koymaktı. Araştırmanın baş yazarı Chenyang (Nate) Hu, şu tespiti yapıyor: “Güneş enerjisi projeleri evlerin ve tarlaların yakınına kurulduğunda, bazı sakinler estetik kaygılarla veya mülk değerinin düşeceği korkusuyla tepki gösteriyor. Ancak bu endişeler çoğunlukla anekdotsal verilere dayanıyor.”

Güneş Enerjisi ile Mülk Değeri Arasında Nasıl Bir İlişki Var? 

Mülk değerlerini güneş enerjisi santraline olan uzaklığa ve görsel etkilenme durumuna göre grafikleyen araştırma ekibi, “farklar-farklar ekonometrik modeli” adı verilen gelişmiş bir yöntemle değer değişimlerini ölçtü. 

“Peki sonuçlar ne gösteriyor?” derseniz. Şöyle devam edelim: Santral alanına yaklaşık 2 mil (3,2 km) uzaklıktaki tarım arazileri ve boş arazilerde %19,4’lük bir değer artışı tespit edildi. Ayrıca konut mülkleri için etki daha küçük ve bölgesel farklara bağlı olarak değişiyor. Olumsuz etkilerin genellikle fiziksel zarar değil, algısal nedenlere dayandığını belirten Hu’ya göre ilginç biçimde, politik olarak sola eğilimli bölgelerde bu etki daha az veya tam tersi yönde görülüyor. Ayrıca Hu ve ekibi araştırmanın daha bilinçli şehir planlamalarına katkı sağlamasını ve toplumun güneş enerjisi projeleri hakkında daha fazla söz hakkı kazanmasını umuyor.

ABD özelinde yapılan bu araştırma, aslında çoğu kişinin ev alırken aklına bile gelmeyecek bir soruya ışık tutuyor: Yakınınızda bir güneş enerjisi santrali olsa, bu sizi ev almak ya da satmak konusunda etkiler miydi?

Türkiye’de güneş enerjisi yatırımları ve yenilenebilir enerji projeleri hızla artarken benzer araştırmalar burada da yapılsa iyi olur.  Özellikle arazi sahipleri, çiftçiler ve konut yatırımcıları için güneş enerjisi projelerinin ekonomik etkileri daha şeffaf biçimde ortaya konmalı. Peki siz ne düşünüyorsunuz?

Evinizin yakınında bir güneş enerjisi santrali kurulsa tepkiniz ne olurdu? Yoksa “değer artışı varsa, neden olmasın” mı dersiniz?