Fotoğraf: WMO
Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (World Meteorological Organization / WMO) yayınladığı WMO Ozon ve UV Bülteni’ne göre dünya ozon tabakası uzun vadeli iyileşme yolunda ilerliyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü, ozon tabakasının durumu ve insan sağlığını ve çevreyi zararlı ultraviyole ışınlarından korumak için alınacak önlemler hakkında bilgiler içeren yıllık WMO Ozon ve UV Bülteni’ni yayınladı.
Kısaca bültene göz atacak olursak; 2023'te Antarktika’da ozon deliğinde meteorolojik koşulların ve büyük bir volkanik patlamanın rolünü araştıran bülten, ozon tabakasının gerçekten de uzun vadeli iyileşme yolunda olduğuna dair artan kanıtlara dikkat çekiyor. Yeri gelmişken kısa bir hatırlatma yapalım; 2023 Antarktika ozon deliği Ağustos ayının sonlarında erken başlaması ve aralık ayına kadar devam etmesi ile dikkati üstüne çekti. Bununla beraber Tonga'daki Hunga Tonga-Hunga Ha'apai yanardağının 15 Ocak 2022'de patlaması, stratosferdeki su buharı miktarını artırırken; bazı ozon taşınım değişikliklerine yol açtı.
Bültene dönecek olursak; WMO, uzun ömürlü ozon tüketen maddelerden kaynaklanan troposferik klor ve bromun atmosferik bolluğunun azalmaya devam ettiğinin altını çiziyor. Ayrıca mevcut politikaların aynı şekilde devam etmesi halinde ozon tabakasının Antarktika üzerinde yaklaşık 2066'da Arktika üzerinde 2045'te ve dünyanın geri kalanı için ise 2040'ta 1980 değerlerine (ozon deliğinin ortaya çıkmasından önce) geri dönmesi bekleniyor. Kaldı ki, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UN Environment Programme /UNEP) ve WMO’nun desteklediği en son (2022) bilimsel değerlendirmeye göre, Antarktika ozon deliği 2000’den beri alan ve derinlik açısından yavaş yavaş iyileşiyor.
Antrparantez belirtmekte fayda var bülten, tüm zamanların en başarılı çevre anlaşması olan ve ozon tabakasına zarar veren maddelerin aşamalı olarak ortadan kaldırılmasını sağlayan Montreal Protokolü'nün kutlandığı Dünya Ozon Günü'ne denk gelecek şekilde yayımlandı.
Sonuçta insan oğlu enerji alanında atılımlar, yapay zekâ, teknoloji vs. ile bazı şeylerin önünde geçse de konu iklim olunca doğal afetlere (volkanik patlama, deprem vs) karşı çaresiz. Teselli ise doğanın kendini bir şekilde yenilemeye gücünün olması…
0 Yorumlar
Yorum Ekleyin...